De vlucht ging door, maar haar woorden bleven in mijn hoofd hangen: moeite met ademhalen. Ik had moeten stoppen. Ik had empathie moeten voelen. Maar ik voelde het niet. Ik sloot mijn ogen en sneed mezelf af van alles om me heen.
Toen we landden, stond ik haastig op, om te ontsnappen aan de aanhoudende lucht en een licht schuldgevoel. Toen ik naar zijn tas reikte, merkte ik dat hij zijn tas moeiteloos optilde, met een grimas van de moeite. De stewardess kwam snel helpen. Terwijl ik het gangpad afliep, klopte de stewardess me zachtjes op de schouder.
« Meneer, » zei ze kalm maar beslist, « de vrouw achter u voelde zich ongemakkelijk tijdens de vlucht. Ze wilde geen problemen veroorzaken, maar zelfs de kleine dingen – zoals het niet kunnen achteroverleunen van de stoel – kunnen een groot verschil maken voor iemand in haar situatie. »
Het was geen berisping. Het was een feit dat me raakte. Ik was niet wreed, maar ook niet zorgzaam. Mijn comfort was belangrijker dan haar welzijn. Terwijl ik door de terminal liep, klonken haar woorden luider dan de berichten boven.
Die korte vlucht werd een spiegel die ik niet kon negeren. Ik realiseerde me hoe makkelijk ik iemands worstelingen bagatelliseerde, omdat het me niet stoorde. Hoe vaak heb ik het gedaan? In files opeenhopingen, in wachtrijen, in gesprekken waar ik te druk was met het formuleren van antwoorden om echt te luisteren? Het is schokkend hoe snel we de behoeften van de ander kunnen negeren.
Tegen de tijd dat ik bij de bagageband kwam, had schuldgevoel plaatsgemaakt voor reflectie. Ze vroeg niet om genade – alleen om ruimte. Slechts een paar centimeter. En ik heb het niet gegeven. Niet omdat ik het niet kon, maar omdat ik er niet over had nagedacht. Ergens onderweg heb ik genormaliseerd om mezelf op de eerste plaats te zetten.
Empathie heeft niet altijd publiciteit nodig. Soms zit het verborgen in de kleinste gebaren – die alleen aandacht kosten. Glimlachend naar een vreemde. De deur nog even vasthouden. Ze kiezen voor geduld boven frustratie. Deze stille gebaren vormen de wereld meer dan verheven verklaringen.
Deze vlucht veranderde de manier waarop ik door het leven beweeg. Ik begon dingen op te merken die me in het verleden ontgingen: een oudere man die munten telde in een winkel, een kassière die glimlachte ondanks een lange rij, een ouder die een huilend kind in de bus jongleerde. Elk van hen droeg een onzichtbaar gewicht, en ik negeerde het te lang.
Sindsdien probeer ik me anders te gedragen. Ik controleer het voordat ik het uitvouw. Ik help met handbagage. Als er vertragingen zijn, glimlach ik in plaats van te zuchten. Ik ontmoet mensen – stewardessen, vreemden, iedereen die ik passeer. Ik heb geleerd dat vriendelijkheid geen gebaren zijn die de krantenkoppen halen. Het is aanwezigheid.
