Ik heb een kamer gereserveerd in de gemeentelijke bibliotheek.
Een openbare lezing. Mijn verhaal. Niets theatraals. Gewoon de waarheid.
De stoelen zijn vol. Buren. Vrouwen van de kerk. Vreemden. Emma was er.
Ik sprak over vervalsing. Van de poging mezelf uit te wissen. Wat het betekent, op een bepaalde leeftijd, wanneer je wordt weggehaald van spreken.
Ik heb niet om genade gevraagd. Ik heb het verhaal gewoon gecorrigeerd.
Toen ik klaar was, was er geen applaus. Alleen een dichte stilte. Een stilte die luistert.
In de dagen daarna kalmeerde alles. Een laatste brief is binnengekomen: een compromisvoorstel. Ontbind het vertrouwen tegen vrede.
Ik antwoordde met de hand, in twee regels:
Nee. Mijn waardigheid is nooit onderhandelbaar geweest.
Sindsdien niets meer.
Emma kwam met kaneelbroodjes. We dronken thee. We spraken over boeken. Van het leven.
« Heb je spijt? » vroeg ze.
« Nee, » antwoordde ik. « Ik heb alleen spijt dat ik zo lang heb gewacht. »
Ik schreef nog één laatste zin op in mijn notitieboekje:
De stilte die ik koos is de vrede die ze me nooit gaven.
Alles is er nog steeds. De documenten. Het huis. Mijn naam.
Op 78-jarige leeftijd ben ik niets kwijtgeraakt.
Ik heb mijn stem teruggenomen.
